Theo đó, các doanh nghiệp xây dựng được sự hỗ trợ của Chính phủ cũng như được ưu tiên tập trung nguồn lực sẽ bung sức ra đẩy mạnh tiến độ và có triển vọng tương đối tích cực trong quý II, quý III tới, kỳ vọng hồi phục và tăng trưởng nhanh nhất trong giai đoạn nền kinh tế phục hồi lại sau khi nhiễm virus “trì trệ”.

Theo báo cáo chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2011 - 2020, ngành xây dựng là ngành kinh tế có vị trí, vai trò chiến lược quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Cùng với sự hồi phục của thị trường bất động sản trong giai đoạn 2014 - 2018, lĩnh vực xây dựng, xây lắp và phát triển hạ tầng đã phát triển mạnh với tăng trưởng trung bình 9.15%/năm so với mức 4.75% giai đoạn trước 2013.

Cùng với chính sách phát triển ngành, nhiều doanh nghiệp thuộc lĩnh vực xây dựng, phát triển hạ tầng đã đạt được nhiều kết quả kinh doanh rất tích cực trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đạt tốc độ tăng trưởng lên đến hai con số như Công ty cổ phần FECON (mã FCN), Công ty cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (mã HBC), Công ty cổ phần Xây dựng Coteccons (mã CTD), Tổng Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam – CTCP (mã VCG)… 

Biểu đồ Tăng trưởng doanh thu của một số đơn vị xây dựng 2015-2019. (Nguồn PSI tổng hợp)

Tăng trưởng ngành xây dựng có dấu hiệu chậm lại, nhà đầu tư không khỏi lo lắng

Bên cạnh những kết quả kinh doanh tích cực của một số doanh nghiệp như trên, bức tranh toàn thị trường xây dựng đang xuất hiện những mảng màu xám.

 Theo số liệu thống kê của Viện nghiên cứu phát triển hạ tầng và quy hoạch đô thị, kể từ giữa năm 2018 đến nay, tốc độ phát triển của mảng xây dựng xây lắp và hạ tầng giảm mạnh với tỷ lệ tăng trưởng trong năm 2018 – 2019 chỉ đạt 9,2 – 9,5%. Dễ dàng nhận thấy những khó khăn điển hình mà doanh nghiệp xây dựng phải đối diện tại thời điểm này là sự cạnh tranh quyết liệt trong ngành, thị trường bất động sản chững lại, sự mất cân đối tổng nợ trên vốn khả dụng đặc biệt là khoản phải thu trên tổng tài sản gia tăng, chi phí vốn vay tăng mạnh bào mòn lợi nhuận dẫn đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp giảm sút.

Năm 2018, ROA của các doanh nghiệp trong ngành đều ở mức thấp, trung bình ngành chỉ ở mức 3,2, FECON (FCN) là 3,0%, Coteccons (CTD) là 5,3%, Hoà Bình (HBC) là 2,2%, Vinaconex (VCG) là 3,4%, do các khoản phải thu lớn dẫn đến giá trị Tổng tài sản tăng theo. Những nguyên nhân khách quan ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình tài chính của doanh nghiệp có thể kể đến tốc độ giải ngân Nhà nước chậm, tiến độ của các dự án sử dụng vốn đầu tư công bị hoãn hoặc bị đội chi phí… Để ứng phó với tình trạng khó khăn, nhiều doanh nghiệp trong ngành đã áp dụng chiến lược phát triển khác nhau như duy trì các mảng hoạt động kinh doanh cốt lõi (xây dựng, xây lắp hay xây dựng công trình ngầm..), đồng thời các đơn vị cũng mở rộng hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực bất động sản, thủy điện, năng lượng tái tạo…

Đại dịch Covid-19 tác động mạnh đến TTCK và giá cổ phiếu xây dựng, xây lắp

Kể từ tháng 02/2020, chỉ số VN-Index đã giảm mạnh từ mốc 990 điểm về mốc 725 điểm (giảm 27%). Vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam đã bốc hơi hơn 15 tỷ USD kèm theo diễn biến bán tháo mạnh cổ phiếu của khối ngoại (bán hơn 28.300 tỷ đồng trong tháng 2/2020 và 7.500 tỷ đồng tính đến ngày 19/3). Triển vọng kinh tế vĩ mô Việt Nam bị ảnh hưởng nặng; tăng trưởng GDP có thể điều chỉnh giảm từ 0,5 – 1%/năm.

Nhóm cổ phiếu ngành xây dựng xây lắp đã giảm giá nhiều trong giai đoạn 2018 – 2019 hiện nay lại càng giảm sâu hơn khi tâm lý nhà đầu tư bị tác động mạnh bởi các yếu tố khách quan trong đó không thể xem nhẹ tác động tiêu cực từ đại dịch Covid-19. Trong thời gian gần đây, giá cổ phiếu bán ra quá thấp, rất nhiều nhóm cổ phiếu đã giảm sâu hoặc thậm chí giảm rất sâu dưới mức giá trị sổ sách của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều cổ phiếu tốt, xấu bị bán tháo mạnh mẽ, nhóm cổ phiếu của ngành nhìn chung lại giảm ít hơn so với mức giảm bình quân của thị trường. Theo thống kê, trong khi thị trường chung giảm hơn 26,7% giai đoạn 1 tháng vừa qua thì cổ phiếu nhóm ngành xây dựng, xây lắp chỉ giảm khoảng 10 – 12%. Với mức giá hấp dẫn như hiện tại, nhà đầu tư có thể xem xét triển khai kế hoạch đầu tư tài chính trong thời gian tới.